Voorkom aansprakelijkheid als gevolg van (beginnende) dementie!

door Ruud van Domselaar
10 oktober 2018
11:00

[vc_row][vc_column][vc_column_text]Uit een langdurig onderzoek van de VUmc/VU blijkt dat het aantal mensen met dementie in de nabije toekomst zal stijgen. Dementie veroorzaakt natuurlijk veel verdriet en machteloosheid. Toch kunt u met wat extra hulp van uw omgeving en tips van derden het leven zo prettig mogelijk vormgeven. Helaas blijkt dat uit de praktijk dat mensen met (beginnende) dementie eerder in een juridisch conflict verzeild kunnen raken.

Zo kunnen dementerende mensen sneller schulden maken en (auto-)ongelukken veroorzaken. In deze bijdrage zal ik u en uw omgeving enkele tips geven hoe aansprakelijkheid voorkomen of zoveel mogelijk beperkt kan worden en welke taken een echtgenoot of familielid kan overnemen. Hierbij zal ik ingaan op de verschillende mogelijkheden die de wet biedt om de dementerende te hulp te schieten. Zo kan bij de kantonrechter verzocht worden om een mentor, bewindvoerder of curator aan te wijzen.

De mentor (voor persoonlijke beslissingen)

De betrokkene of diens echtgenoot / partner of familie (tot in de 4e graad) kan de kantonrechter verzoeken om een mentor aan te wijzen. De mentor kan erop toezien dat de dementerende de goede zorg krijgt. Hierbij kan gedacht worden aan medische zorg van artsen, fysiotherapeuten, huishoudelijke verzorging, verpleging, begeleiding en het meedenken over een geschikte woning. Meestal wordt het mentorschap door een familielid uitgevoerd.

Aanvraagformulier

Via een aanvraagformulier kan het mentorschap worden aangevraagd bij de rechtbank. Dit formulier is te downloaden op de website van de rechtspraak. Vervolgens worden de aanvrager en belanghebbende(n) uitgenodigd voor een zitting bij de rechtbank. Tijdens de zitting vraagt de kantonrechter aan de verzoeker, de betrokkene, de voorgestelde mentor en aanwezige belanghebbenden om hun mening over het verzoek. De rechter stelt ook andere vragen, bijvoorbeeld over de reden voor het verzoek. De kantonrechter beoordeelt of de aangevraagde beschermingsmaatregel noodzakelijk is. Hij kan het verzoek toewijzen of afwijzen.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_empty_space height=”16px”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_raw_js]JTNDc2NyaXB0JTIwYXN5bmMlMjBzcmMlM0QlMjIlMkYlMkZwYWdlYWQyLmdvb2dsZXN5bmRpY2F0aW9uLmNvbSUyRnBhZ2VhZCUyRmpzJTJGYWRzYnlnb29nbGUuanMlMjIlM0UlM0MlMkZzY3JpcHQlM0UlMEElM0NpbnMlMjBjbGFzcyUzRCUyMmFkc2J5Z29vZ2xlJTIyJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwc3R5bGUlM0QlMjJkaXNwbGF5JTNBYmxvY2slM0IlMjB0ZXh0LWFsaWduJTNBY2VudGVyJTNCJTIyJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwZGF0YS1hZC1sYXlvdXQlM0QlMjJpbi1hcnRpY2xlJTIyJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwZGF0YS1hZC1mb3JtYXQlM0QlMjJmbHVpZCUyMiUwQSUyMCUyMCUyMCUyMCUyMGRhdGEtYWQtY2xpZW50JTNEJTIyY2EtcHViLTA3NzMwNTA1MTc0OTc1NDElMjIlMEElMjAlMjAlMjAlMjAlMjBkYXRhLWFkLXNsb3QlM0QlMjI5NjM0MTY4ODYxJTIyJTNFJTNDJTJGaW5zJTNFJTBBJTNDc2NyaXB0JTNFJTBBJTIwJTIwJTIwJTIwJTIwJTI4YWRzYnlnb29nbGUlMjAlM0QlMjB3aW5kb3cuYWRzYnlnb29nbGUlMjAlN0MlN0MlMjAlNUIlNUQlMjkucHVzaCUyOCU3QiU3RCUyOSUzQiUwQSUzQyUyRnNjcmlwdCUzRQ==[/vc_raw_js][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_empty_space][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]

Bewindvoerder (voor financiële beslissingen)

Een andere optie is om een bewindvoerder aan te wijzen. Deze bewindvoerder biedt bescherming als de betrokkene zijn financiële belangen zelf niet meer goed kan waarnemen. Zo kan de bewindvoerder alle handelingen verrichten die noodzakelijk zijn voor de financiële administratie, zoals de belastingaangifte, de betalingen van vaste lasten zoals huur, verzekeringspremies etc.

Aanvragen van bewind

Ook voor het aanwijzen van een bewindvoerder zal bij de rechtbank een aanvraag ingediend moeten worden. De aanvraag kan worden ingediend door de betrokkene zelf, diens echtgenoot of partner, familieleden tot in de vierde graad, degene die het gezag uitoefent (bijvoorbeeld een voogd), de bewindvoerder als er al een maatregel loopt, de instelling die de betrokkene verzorgt of begeleid, de officier van justitie of het college van B&W van de gemeente. Voor het aanvragen van bewind dient een aanvraagformulier ingediend te worden bij de rechtbank. Dit formulier is te downloaden op de website van de rechtspraak. Net als bij het mentorschap worden de betrokkenen ook in deze procedure uitgenodigd voor een zitting bij de rechtbank. Na de zitting zal de rechtbank uitspraak doen of het verzoek om bewind wordt toe- of afgewezen.

Curator (voor financiële en persoonlijke beslissingen)

Als laatste optie is het mogelijk om een curator te benoemen. De curator voert het beheer over de goederen van de dementerende. Het kan hierbij gaan om geld, loon, pensioen, uitkeringen, vorderingen, schulden, huis, meubels, sieraden en andere bezittingen. De werkzaamheden van de curator zien voornamelijk op het controleren of de betrokkene zijn inkomsten ontvangt, het betalen van de dagelijkse uitgaven, het zorgen voor het dagelijks onderhoud van de goederen en het bijhouden van de administratie.

Aanvragen curator

Om een curator te benoemen dient bij de rechtbank een aanvraagformulier ingevuld te worden. De aanvraag kan ingediend worden door onder meer de betrokkene zelf, de echtgenoot of andere partner, familieleden tot in de vierde graad (ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zussen, ooms, tantes, neven en nichten) en degene die het gezag uitoefent (bijvoorbeeld de voogd, als de betrokkene nog minderjarig is, of de stiefouder). Ook voor het aanvragen van bewind dient een aanvraagformulier ingediend te worden bij de rechtbank. Dit formulier is te downloaden op de website van de rechtspraak. Net als bij het mentorschap en bewindvoering worden de betrokkenen ook in deze procedure uitgenodigd voor een zitting bij de rechtbank. Na de zitting zal de rechtbank uitspraak doen of het verzoek tot ondercuratelestelling wordt toe- of afgewezen.

De onder curatele gestelde wordt, na het benoemen van een curator, handelingsonbekwaam.

Tip!

Het is zeer begrijpelijk dat u bij (beginnende) dementie schaamte voelt en dit zoveel mogelijk wenst te verbloemen. Voor u en uw omgeving is het echter van groot belang te beseffen dat veel mensen hiermee te maken krijgen en het van essentieel belang is om nare (juridische) gevolgen zoveel mogelijk te voorkomen. Via bovengenoemde opties kunt u uzelf en uw omgeving een hoop leed besparen.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]

Meer weten?

Wilt u meer weten over uw rechten en plichten? Bezoek dan de website van Amice Advocaten waar advocaat Ruud van Domselaar partner bij is.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]